Trong thời kỳ công nghệ phát hiện ngày càng mạnh mẽ như hiện nay, VAR chính là điểm sáng của nền bóng đá hiện đại. Nhờ có VAR mà không còn tồn tại sự bất công trong bóng đá, cầu thủ không thể trốn khỏi những pha phạm lỗi bạo lực. Vậy công nghệ VAR là gì, tại sao lại được áp dụng trong bóng đá? Những thắc mắc này sẽ được camhcrosscurrents.net giải đáp cụ thể trong bài viết dưới đây.
I. VAR là gì?
Công nghệ VAR là gì? VAR là viết tắt của từ từ Video Assistant Referee, có nghĩa là sử dụng hình ảnh video để hỗ trợ trọng tài trong việc nhận định các tình huống của trận đấu. Tuy chúng ta hay nói là công nghệ VAR nhưng thật ra đây là một hình thức giúp trọng tài giám sát trận đấu theo kiểu mới.
Công nghệ VAR bao gồm một đội ngũ kỹ thuật viên giám sát qua video. Họ là những người ngồi trong phòng kỹ thuật được trang bị nhiều màn hình có kết nối với các máy quay được lặp ở mọi góc độ trên sân bóng.
Những màn hình sử dụng để giám sát đều có độ phân giải cao, cung cấp hình ảnh sắc nét được chia theo chiều ngang dọc, để đội ngũ kỹ thuật viên có thể quan sát, so sánh vị trí của cầu thủ và trái bóng.
Có thể thấy, VAR ra đời nhằm giúp trọng tài đưa ra những quyết định chính xác trong tình huống tranh cãi như để bóng chạm tay trong vòng 16m50, lỗi việt vị, những pha phạm lỗi kín…
Rõ ràng, VAR phần nào đó cũng giống với công nghệ Mắt Diều Hâu trong môn thể thao tennis. Tuy nhiên, nếu Mắt Diều Hâu hỗ trợ trọng tài khá tốt, không gây ra tranh cãi thì VAR vẫn vướng phải sự phản đối, tăng sự tranh cãi.
II. Công nghệ VAR hoạt động như thế nào?
Chắc chắn đây cũng là thắc mắc của không ít bạn đọc khi tìm hiểu công nghệ VAR là gì. Tùy theo từng hạ tầng của sân vận động mà số lượng máy quay phục vụ cho VAR sẽ khác nhau. Nhưng tối thiểu sẽ có 33 máy quay được sử dụng trong 1 trận đấu, trong đó có 8 máy quay Slow Motion và 4 máy quay Ultra Slow Motion với tốc độ là 120 khung hình trên giây. Bên cạnh đó còn có các máy quay tốc độ thường với độ phân giải là Ultra HD.
Những máy quay này sẽ được lắp tại nhiều góc quan sát trên sân bóng cũng như khán đài và cả 2 khung thành để có đầy đủ góc nhìn cho những tình huống gây tranh cãi. Công nghệ VAR cũng sử dụng 2 máy quay chuyên dụng 2 bên để dễ dàng quan sát những tình huống việt vị.
Bên cạnh đó cũng có một đội ngũ trọng tài video, họ sẽ làm việc tại văn phòng đặt sát bên ngoài sân vận động. Khi trọng tài video phát hiện tình huống có lỗi thì sẽ phát tín hiệu báo cáo với trọng tài chính thông qua chiếc tai nghe. Sau đó, trọng tài chính sẽ cho tạm dừng trận đấu và cho mọi người biết rằng có một quyết định cần phải xem xét. Nếu nhận định tình huống đó không có lỗi thì trọng tài sẽ cho trận đấu tiếp tục.
Nếu xảy ra nghi vấn phạm lỗi thì trọng tài sẽ ra hiệu bằng cách vẽ hình chữ nhật trên không trung. Những trọng tài video sẽ đánh giá lại tình huống rồi gửi cho trọng tài chính, người sẽ đưa ra quyết định cuối cùng. Với trường hợp này, trọng tài video sẽ gợi ý trọng tài chính xem lại tình huống bằng một màn hình được đặt ở sát sân bóng.
III. VAR can thiệp vào những tình huống nào?
Có thể thấy qua phần giải đáp công nghệ VAR là gì, đây là hình thức giúp trọng tài đưa ra quyết định chính xác trong những tình huống phạm lỗi kín. Dù vậy, không phải lúc nào VAR cũng được sử dụng. Những tình huống mà VAR có thể can thiệp, bao gồm:
1. Bàn thắng gây tranh cãi
Trong một trận đấu, việc khiếu nại về bàn thắng không còn quá xa lạ với trọng tài. Với sự xuất hiện của công nghệ VAR, trọng tài được 2 đội bóng yêu cầu xem xét lại quá trình ghi bàn. Nếu xảy ra lỗi nào đó của cầu thủ ghi bàn thì bàn thắng đó không được công nhận.
2. Penalty
Chỉ tay vào chấm phạt đền 11m không phải là hành động dễ dàng đối với các trọng tài. Tuy nhiên, với VAR thì áp lực lên quyết định của trọng tài đã được giảm đi phần nào. Khu vực trong vòng cấm là nơi công nghệ VAR được các trọng tài sử dụng nhiều nhất. Quyết định thổi phạt có thể được trọng tài duy trì hoặc hủy bỏ sau khi check VAR.
3. Thẻ phạt
Việc chơi thiếu người trên sân thực sự là cơn ác mộng đối với bất kỳ đội bóng nào. Tuy nhiên, để truất quyền thi đấu của một cầu thủ trên sân cũng là áp lực không hề nhỏ với trọng tài điều khiển trận đấu. Trong trường hợp này, trọng tài có thể yêu cầu xem lại VAR để ra quyết định.
4. Sửa sai cho trọng tài
Bóng đá trước khi có công nghệ VAR đã để lại nhiều vết nhơ cho các đội bóng. Vì thế, sự xuất hiện của VAR đã giúp trọng tài sửa sai trong những quyết định của mình. Dù thế, vẫn có một số không đồng tình với VAR bởi điều này đã làm mất đi tính khách quan, làm gián đoạn trận đấu.
IV. Công nghệ VAR xuất hiện trong những giải đấu nào
Công nghệ VAR được thử nghiệm đầu tiên tại một số giải bóng đá của Hà Lan và chính thức đi vào hoạt động tại vòng chung kết World Cup 2018 tại Nga. Sau giải đấu này, ở mùa giải tiếp theo nhiều nước đã áp dụng VAR trong các giải đấu của mình.
Tính đến nay đã có 45 giải đấu cấp câu lạc bộ trên thế giới sử dụng công nghệ VAR, trong đó có những giải đấu hàng đầu như Premier League, Bundesliga, Primeira Liga, Primera Division de Argentina, Brasileirao, Ligue 1, Serie A, La Liga,…
Tại khu vực Đông Nam Á, công nghệ VAR cũng được sử dụng tại giải Thai League, trong khi đó V.League của Việt Nam đang trên đường chuẩn bị sử dụng công nghệ này.
Còn ở cấp độ đội tuyển quốc gia, hầu hết các giải đấu thuộc khuôn khổ FIFA, liên đoàn bóng đá các châu lục, khu vực đều đã đưa VAR vào các giải đấu như World Cup, EURO, Asian Cup, Copa America, CAN, CONCACAF Gold Cup…
Nhìn chung công nghệ VAR có nhiều ưu điểm vượt trội nhưng không phải ai cũng ủng hộ VAR. Một nhóm khán giả thường xuyên đến sân họ cho biết không rõ lúc nào trọng tài xem xét VAR. Trong khi đó, nhóm khán giả khác lại cho rằng bất chấp sự can thiệp của công nghệ, những tình huống gây tranh cãi luôn là yếu tố hấp dẫn trong bóng đá.
Hy vọng qua bài viết này bạn đã biết được công nghệ VAR là gì, cũng như tại sao nó lại được áp dụng trong bóng đá hiện đại. Mong rằng những thông tin đã mang đến cho bạn kiến hữu ích về bóng đá.